Fouten maken mag

Dit artikel wilde ik al schrijven vóór de Coronacrisis maar ik denk dat deze boodschap nu nog belangrijker is dan een paar weken geleden. We gaan het hebben over fouten maken. Natuurlijk weet ik niet hoe het met jullie zit maar ik heb jarenlang de overtuiging gehad dat alles perfect en goed moest gaan. Na het maken van een fout kon ik zelfs jaren later nog met schaamte terugdenken aan dat ene moment. Tot ik een les gaf waarin mijn studenten een foutenanalyse moesten maken. Ze zeggen wel eens dat je als leraar heel veel van je leerlingen leert, nou ik ook! En die kennis deel ik op mijn beurt weer met jullie

In dit artikel:

• Fuck up nights
• Wat ik van mijn studenten heb geleerd
• Wat ik leerde van mijn grootste fout
• Fouten maken in tijden van Corona

Fuck up nights

Tijdens mijn voorbereiding op een les waarin studenten een foutenanalyse moesten maken (een formulier invullen waarin staat wat je geleerd hebt van je fouten) kwam ik achter de fuck up nights. Dit is een avond waarop sprekers vertellen over een keer dat ze (op professioneel) gebied een grote fout hadden gemaakt en wat ze daarvan geleerd hadden. Waarom ze dit doen? Iedereen maakt fouten! En die fouten leiden soms tot bezinning, soms tot een andere manier van denken en soms kan een fout ook leiden tot iets goeds. Het is een wereldwijde (soort van) Tedtalk over fouten maken en er wordt ook met elkaar over gesproken.

Wat ik van mijn studenten heb geleerd

Voor wie het nog niet weet, ik geef Engels op het MBO maar ook het vak Strategisch Studeren. Dus: hoe leer je nou eigenlijk? Voor een les hebben we het gehad over Fuck up nights, ik liet de studenten memo briefjes maken met: wat was jouw grootste fout, wat dacht je toen en wat heb je hiervan geleerd? (de uitkomt was dat mijn jongvolwassene studenten vooral schreven dat ze een drankje teveel op hadden, dat ze dachten dat ze het nooit meer gingen doen en uiteindelijk gewoon weer naar de kroeg gingen… maar dat terzijde).

Op de vraag of ze vonden dat ze fouten mochten maken zeiden ze nee. Toch kwam het best vaak voor dat ze een opdracht vergeten in te leveren, een deadline misten of niet leren voor een toets. Of inderdaad een biertje teveel drinken. Is dat erg? Aan de ene kant wel want je staat misschien ineens een onvoldoende, of je hebt de volgende dag een gigantische kater. De ene fout is groter dan de andere maar fouten kunnen behoorlijk waardevol zijn als je er van leert.

Ik vond dat mijn studenten heel streng voor zichzelf waren. We raakten aan de praat en eigenlijk vond de meerderheid dat ze geen fouten mochten maken. Aan de andere kant is het gewoon een gegeven dat hun puberbrein nog iets anders in elkaar zit dan een volwassen brein (plannen is lastig, consequenties zien ook) dus het staat vast dat er nog wat fouten gemaakt gaan worden. Dus ik zei: “we gaan ons hele leven lang wel eens fouten maken, is dat erg?” En toen zei iemand wat ik met deze les wilde bereiken maar waar ik zelf nog niet helemaal in geloofde: “Het is pas erg als je er nooit van leert mevrouw…”

Wat ik leerde van mijn grootste fout

Hoi ik ben Anouk en ik heb last van perfectionisme. Het is niet de kern van wie ik bén (want dan kun je er niets mee) maar het is wel iets waar ik soms baat bij heb maar ook vooral veel last van heb. Een paar jaar geleden was dat perfectionisme op het hoogtepunt. Alles moest perfect en goed en mijn voorbereiding van lessen was tot in de puntjes uitgedacht. Omdat ik ontzettend chaotisch ben had ik mijn administratie tot in de puntjes verzorgd. Op dat moment werkte ik net in het onderwijs, studeerde ik nog, had ik ook nog een andere functie op mijn werk en werkte ik vol liefde en toewijding elke vrije minuut nog aan deze blog.

En toen ging het fout…

Meer dan veertig uur bezig zijn met je studie, vier tot vijf dagen werken en ook nog een dag naar school. Als ik thuis kwam van mijn werk moest ik eerst even slapen voor ik weer door kon. Mijn grootste fout was dat ik zo lang door was gegaan tot ik met een burn-out thuis kwam te zitten. Dat voelde als falen en ik kon absoluut niet tegen het feit dat iets niet goed was gegaan. Op het moment van uitval voelde het voor mij alsof ik alles verkeerd had gedaan, dat alles fout was.

Deed ik dingen zo verkeerd?

Ik denk niet dat alles wat leidde tot mijn burn-out verkeerd was, of een fout om het zo te noemen. Uiteindelijk was het een waardevol moment, ondanks dat ik ziek ben geworden door stress en noem maar op heb ik er zo veel van geleerd! Dus in het begin van mijn ziekte kon ik alleen maar zien wat ik allemaal fout had gedaan, maar toen ik begon met leren van die “fouten” kwam ik erachter dat het zo had moeten lopen om een bepaalde groei te mogen ervaren!

Fouten maken in tijden van Corona

Laatst las ik iemand die zei: het is fijn als het in deze tijd nét wel lukt. Maar ook als het nét niet lukt. Dat is oké, we moeten de lat nu niet te hoog leggen.

Wow, dat moest ik even een paar keer lezen. Natuurlijk snap ik dat het goed is als het nét wel lukt, maar nét niet? Tot ik naging hoe het met mij en anderen de afgelopen tijd is gegaan. Met vallen en opstaan. Ja, soms lukt nu iets nét niet. Als je dan een gigantische frustratie gaat voelen en jezelf verwijten gaat maken kost dat ontzettend veel energie. Iedereen heeft al minder energie, is gespannen, heeft angst en dan ga je ook nog al die negatieve gevoelens toelaten terwijl je het beste probeert te doen.
Nee! We moeten inderdaad die lat niet zo hoog leggen als dat we dat normaal doen. Toen ik merkte dat ik de lat lager legde, mezelf tijd gaf om bijvoorbeeld op te starten met thuiswerken. Pas toen viel er een gedeelte spanning weg. Het duurde een paar weken voor ik gewend was aan deze situatie, wellicht herken je dat. Het duurde even voordat ik een ritme en routine had gevonden, hoe ik een werkplek moest inrichten, hoe ik online lessen kon maken.

Ik kwam er door Corona achter dat we allemaal lerende zijn, het nieuwe normaal moet nog wennen en voor de een is de situatie zwaarder dan voor de ander. We hebben vaak overal begrip voor maar niet altijd hebben we begrip voor onszelf. Geef jezelf een beetje credit, gun jezelf ook een beetje rust in alle hectiek, en leg vooral de lat een stukje lager. Want ook als iets nét niet gaat, ook als je stinkend je best doet, is dat oké.

Hopelijk is dat ook iets wat we mee kunnen nemen voor de tijd na Corona.