Borstvoeding geven: ons avontuur

Onderstaand artikel is mijn persoonlijke ervaring met borstvoeding geven aan mijn eerste kindje. Even kort door de bocht: ik vind borstvoeding geven geweldig! Dus mocht borstvoeding geven een pijnlijk onderwerp voor je zijn of je zit niet op een positief artikel over dit onderwerp te wachten dan raad ik je aan dit niet te lezen. Wil je weten hoe ik borstvoeding geven heb ervaren en ben je juist op zoek naar eens een positief leuk artikel over dit onderwerp? Lees dan gerust verder! Ik neem je mee in ons avontuur.

Wat vergeet je snel foto’s te maken ondanks dat je elke dag je kindje voedt! Mijn tip aan (nieuwe) borstvoedende mama’s: maak foto’s of laat je partner foto’s maken.

Disclaimer: ik ben geen lactatiekundige, dit artikel is echt geschreven vanuit mijn eigen ervaring. Mocht je tegen moeilijkheden aanlopen in de borstvoeding raad ik je aan om contact op te nemen met een lactatiekundige bij jou in de buurt of even te kijken op de website van borstvoedingsorganisatie La Leche League
-Anouk

Heel blij met borstvoeding

Laat ik beginnen met dat ik erg veel geluk heb gehad tot nu toe in mijn borstvoedingsavontuur. Voordat ik begin met chronologisch vertellen hoe het mij en mijn dochter is vergaan ben ik me heel bewust dat heel veel vanaf het begin al goed is gegaan. Tijdens het schrijven van dit artikel geef ik al bijna 6,5e maand borstvoeding, zowel live als kolven en heb ik tot heden nog geen borstontsteking of kloof gehad. Hoewel ik besef dat dit nog zomaar zou kunnen gebeuren ben ik wel heel blij dat dit niet gebeurd is. Vaak als je praat of leest over borstvoeding dan lees of hoor je hoe zwaar het is, dat het pijn doet en dat het heel hard werken is. Nou kan dat allemaal en ik moet er soms ook echt wat moeite voor doen, toch valt het me mee door alle horror verhalen die ik vooraf wel eens hoorde. Vaak zijn het dit soort verhalen waardoor aanstaande moeders bij voorbaat al zeggen dat ze er niet eens aan gaan beginnen. Terwijl borstvoeden echt ontzettend mooi kan zijn. In dit artikel wil ik iedereen in haar waarde laten, wel valt het me op dat soms door verkeerd advies of horrorverhalen mensen snel stoppen of al niet beginnen. Wellicht helpt mijn positieve verhaal je een andere blik te werpen op de wereld van borstvoeden. Persoonlijk vind ik dat je zelf je keuze mag maken en kijk ik absoluut niet neer als het gaat om borstvoeding vs. kunstvoeding. Weet wel dat bijvoorbeeld donormelk ook een optie is als je graag zou willen voeden en het lukt op de een of andere manier niet. Maar uiteindelijk: you do you!

Mijn verhaal

Zwangerschap

Al tijdens de zwangerschap, volgens mij rond een week of 20 begon ik al met lekken. Hierdoor liep ik een groot deel van mijn zwangerschap al met (wasbare) zoogcompressen in mijn bh. Ik vond het fascinerend dat, naast het maken van een kindje, mijn lijf al bezig was met het maken van melk. Het waren maar drupjes en dit is niet meteen een indicatie dat de borstvoeding goed en vanzelf gaat maar voor mij bleek dit een prima voorteken. Ik vond het meteen al geweldig dat mijn lijf zo druk aan het voorbereiden was op wat komen zou na de bevalling. Ik gebruikte al snel zoogcompressen, het liefst wasbare maar ook gewoon wegwerp.

De eerste dagen

Hoe mijn bevalling ging kun je hier lezen. Met 35+2 werd onze dochter geboren. We hadden nog niet eens een bevalplan en omdat ze prematuur werd geboren ging het misschien niet helemaal zoals ik me had voorgesteld. Het golden hour, het uurtje dat je baby op je buik ligt, was een stuk korter omdat ze helemaal moest worden nagekeken. Om kwart voor vijf werd onze baby geboren en ergens tussen zeven en acht uur kwam de verpleging met de kolf naar me toe. Onze dochter lag in een couveuse ter monitoring en kon daardoor nog niet live bij me drinken. Daarom moest ik de eerste tijd veel kolven. In dit artikel ga ik het vooral over borstvoeding geven hebben, morgen komt er een artikel online specifiek over kolven en mijn ervaring daarmee.

Ik weet nog heel goed de eerste keer kolven, als kersverse moeder, net bevallen, kolfde ik 5cc. De verpleging was heel bemoedigend en blij hiermee. Zelf had ik geen idee, ik was vooral blij dat er iets uitkwam. Dit hoeft de eerste dag of misschien zelfs dagen niet zo te zijn. Ik vond hier fijne informatie over wat je de eerste dagen zou kunnen verwachten.

Het begin van mijn borstvoedingsavontuur was misschien wat anders dan anderen, ik kolfde vanaf de eerste dag omdat onze dochter een sonde had. Omdat we in het ziekenhuis verbleven had ik wel het geluk dat ik meerdere lactatiekundigen bij mijn bed heb gehad en dat we veel konden oefenen met aanhappen en drinken. Mijn dochter hapte goed aan maar omdat ze zo klein was had ze nog niet de vetjes in haar wangen ontwikkeld om de tepel vast te blijven houden. Ook was ze niet vaak en lang genoeg wakker. Ik legde haar dus maximaal in het begin 1 keer aan en bouwde dit heel langzaam op anders was ze te moe om uit de fles te drinken iets wat ze ook moest leren. Als ze echt te moe was kreeg ze alleen sondevoeding.

Zere borsten

De eerste dagen heb je veel last van stuwing, dit betekent dat je borsten hard zijn en dat de melk er soms letterlijk uit kan spuiten. Wat hier goed bij helpt is warmte. Ik stond veel onder de douche, deed warm water in (wegwerp)luiers die ik op mijn borsten legde voordat ik ging kolven of voor mijn dochter ging drinken. Door de warmte komt de melk makkelijker vrij. Een tip van de lactatiekundige was ook om te douche en heeeeel zachtjes de harde plekken te masseren. Niet te hard omdat je anders weefsel kan beschadigen waardoor je ontstekingen kan krijgen. Na het voeden werd me aangeraden om te koelen met een koud kompres. Belangrijk: dit advies was in juli 2022 gegeven. Adviezen veranderen dus als je dit artikel leest: kijk of dit advies nog steeds up to date is. Er zijn ook vrouwen die koolbladeren op hun borsten leggen, dit heb ik zelf niet gedaan maar ik heb wel gehoord dat dit vaak kan helpen.

Voeden met een tepelhoedje

Omdat mijn dochter steeds losliet tijdens het drinken vanwege haar vroeggeboorte ben ik begonnen met een tepelhoedje. Dit is een siliconen hoesje die je om je tepel doet in de vorm van een tepel. Door deze vorm kon mijn dochter beter vasthouden en iets beter drinken al was het nog steeds veel oefenen. Een tepelhoedje kan een fijn hulpmiddel zijn als je teruggetrokken tepels hebt, je kindje niet goed kan drinken/moeite heeft met vasthouden of als je bijvoorbeeld kloofjes hebt. Zelf vond ik het fijn dat mijn dochter op deze manier kon drinken. Het is wel wat meer knoeien omdat er vaak wat melk in blijft zitten en het tepelhoedje niet altijd goed zit. Uiteindelijk moet je wel weer afbouwen dus als het niet hoeft zou ik ze niet gebruiken. Mijn baby moest echt anders leren drinken na een tijdje. Toen ze elke voeding aan de borst dronk ben ik het tepelhoedje af gaan bouwen. Dit deed ik zo:

Tepelhoedje afbouwen

Voed eerst met tepelhoedje. Halverwege de voeding verbreek je met je vinger het vacuüm en haal je snel het tepelhoedje weg. Daarna laat je je baby weer aanhappen. De ene keer gaat dit heel goed en de andere keer totaal niet. Het idee is dat je baby steeds vaker en meer zonder tepelhoedje gaat drinken. Uiteindelijk oefende ik ook vaak met aanhappen zonder tepelhoedje. Ook dat ging wisselend, de ene keer hapte ze prima aan en snapte ze niet meer hoe ze moest drinken dus liet ze meteen weer los. Een andere keer dronk ze alsof ze nooit anders had gedaan. En weer een andere keer wilde ze echt alleen met tepelhoedje drinken. Dit kostte een paar weken dus ga niet meteen met de pakken neer zitten. De aanhouder wint uiteindelijk en gelukkig wilde mijn baby uiteindelijk “gewoon” zonder hulpmiddelen bij me drinken.

Overproductie

De eerste weken van ons borstvoedingsavontuur had ik een enorme overprodudctie. Onze baby dronk heel weinig en omdat ze vroeg geboren was gingen de stappen met het ophogen van de melk een stukje langzamer. Hierdoor zat al snel onze vriezer vol. Ik kreeg het advies om steeds maar één borst te geven en bij de andere alleen de druk af te kolven zodat mijn productie minder zou zijn. Verder kolfde ik niet elke voeding en sloeg ik ’s nachts soms een kolfbeurt over. Hierdoor ging mijn productie naar beneden. Dit voelt achteraf nogal dubbel. Aan de ene kant snap ik heel erg het advies, je wil eigenlijk net zo veel melk produceren als je baby nodig heeft. Baby’s kunnen namelijk erg goed regelen hoeveel ze nodig hebben door middel van regeldagen. Daarnaast is overproductie niet altijd fijn want: je hebt continue zere en lekkende borsten, grotere kans op ontstekingen, soms kan je baby moeilijker drinken omdat je toeschietreflex te heftig is voor ze en door stuwing je baby zich snel kan verslikken.

Aan de amdere kant was een volle vriezer met melk wel erg fijn om alvast een voorraad op te bouwen. En doordat ik wat minder ging aanleggen en kolven werd mijn productie snel al minder. Ook dronk ik wel eens een wijntje en gooide ik dan melk weg. Dus mijn mindset werd een beetje lui en op een later moment met borstvoeden kolfde ik nauwelijks genoeg om mijn baby te voeden. Je productie kan dus erg snel afnemen, vooral omdat je productie zich pas na maanden stabiliseerd en dan nog kan je dipjes hebben. Heel veel overproductie is dus niet fijn, maar te weinig en daardoor een onrustige baby ook niet.

De eerste keer live voeden!

Wat vond ik het spannend, het was nog in de tijd van het tepelhoedje, we gingen naar de markt en hadden een flesje bij ons maar die was al heel snel op. Onze dochter had nog steeds honger dus we zochten een redelijk leeg, nieuw en hippe koffietent waar we een beetje achteraf gingen zitten. Ik vroeg aan de eigenaresse of ik er kon voeden en ik kreeg heel lief een groot glas water. Daar ging ik dan, tepelhoedje uitgepakt en opgeplakt, baby erbij en ze dronk! In een café. Misschien gek maar wat was ik trots! Niemand keek verbaasd of boos. Ik was bang voor reactie maar die bleef aan alle kanten uit. Sindsdien voed ik gewoon openbaar, al probeer ik dat wel op rustige plekken te doen omdat de baby na zes maanden nogal snel afgeleid is). Reacties zijn me tot nu toe heel erg meegevallen en ik was vooral heel erg trots dat het kon. Het is ontzettend fijn om altijd overal voeding voor je kindje bij je te hebben, vooral als je voed op verzoek.

Je ziet de spanning en opluchting op mijn gezicht. Het lukte! Maar wat spannend dat misschien iemand er wel een mening over zou hebben dat ik zo zat te voeden.

Hard werken

De eerste maanden ging het borstvoeden eigenlijk best wel makkelijk. Ja, ik had wekenlang zere borsten van de stuwing maar kloven of ontstekingen zijn me gespaard gebleven. Na uiteindelijk het tepelhoedje te hebben afgebouwd kon ik haar overal aanleggen en ging het voeden en kolven als een speer. Ik vond het fijn om dit te combineren zodat mijn man ook af en toe een fles kon geven. Normaal wordt volgens mij aangeraden om pas met een paar weken met de fles te beginnen omdat er baby’s zijn die de borst weigeren maar onze dochter heeft het nooit uitgemaakt. Al in het ziekenhuis combineerden we en volgens de lactatiekundige daar konden we dit gewoon thuis voortzetten. Daar gingen we eerst de elke drie uur onze dochter wakkermaken voor de voedingen. Soms aan de borst maar vaak nog met een fles afgekolfde melk. Uiteindelijk gingen we steeds vaker aan de borst voeden maar vond papa het ook fijn om soms een flesje te kunnen geven dus dat hielden we ook zo. Die eerste weken ben je voor je gevoel echt een wandelende melkmachine (maar wat vond ik het gaaf om te kunnen doen!). Je zit ook heel lang in het ritme van elke drie uur wakker worden om te voeden of te kolven en slaapt wanneer het kan een uurtje of zo bij. Ik snap dat het bij twee kindjes of meer anders is maar voor mij was dit goed te doen.

4 Maandendip

Bij vier maanden kwam er ineens een dip in mijn productie. Onze dochter werd ontzettend onrustig aan de borst, had veel regeldagen en ik kolfde ook niet meer zoveel ineens. Hierdoor ben ik gaan powerkolven.

Powerkolven

Ik kolfde na elke voeding, niet per sé om veel melk nog op te vangen want er werd erg effectief gedronken maar meer om mijn brein te laten denken dat er meer melk nodig was. Je simuleert eigenlijk een kindje dat blijft aanhappen en drinken. Dit is de natuur normaal gesproken die zegt dat je meer melk aan moet maken. Alleen mijn kindje werd zo gefrustreerd en onrustig dat veel aanleggen helemaal niet fijn was en zelfs stress gaf. Ik gebruikte voorraad uit onze vriezer voor flesjes en kolfde dus elke voeding na. Ook ging ik powerkolven, een uur lang elke tien minuten een aantal (meestal ook tien) kolven. Dit dit ik dan twee keer per dag als mijn dochter sliep. De eerste twee dagen merk je niet echt dat er iets gebeurd maar al snel kreeg ik meer productie. Sindsdien zorg ik dat ik een keer in de paar dagen een keer of twee powerkolf. Gewoon om mijn productie op peil te houden of om te vergroten. Uiteindelijk ging mijn productie snel weer omhoog waardoor ik niet meer hoefde te kolven na voedingenen mijn dochter dronk na twee of drie dagen weer gewoon zonder frustratie. Dat verminderde ook mijn stress weer waardoor voeden ook makkelijker ging.

Voeden na 6 maanden

Zoals jullie konden lezen zijn we met de Rapley/kleintjes methode begonnen met zes maanden. Toch blijft zeker het eerste levensjaar de hoofdvoeding (moeder)melk. Mijn doel was minimaal zes maanden voeden als dat zou lukken en dat gaat nog steeds goed. Het is niet meer zo makkelijk als het begin, soms is het echt even hard werken als je een dip hebt in je productie. Ik heb nu geen doel meer als het gaat om voeden. Het voelt ontzettend bijzonder dat mijn lichaam dit kan en dat ik dit mag delen met mijn kindje. Het eerste jaar wil ik echt graag blijven voeden en daarna zie ik wel weer verder.

Onze dochter sliep van 2 tot 4,5e maand heerlijk de nachten door. Hier konden wij als nieuwe papa en mama wel aan wennen. Overdag voedden we gewoon op verzoek en ’s nachts lekker slapen. Maar na die 4,5e maand kwam ze soms wel drie tot 8 keer in de nacht! Dat was wel erg pittig. Vooral omdat mijn man weer werkte en ik ik onze dochter steeds zelf uit de co-sleeper haalde om te voeden. Het is fijn om te kunnen doen maar ook slopend. Soms voelt het alsof je letterlijk en figuurlijk wordt leeggezogen en toen ik weer ging werken vodn ik het nog pittiger worden. Uiteindelijk gingen mijn man en ik wat meer afwisselen van de kant van het bed zodat ze mij niet elke keer rook en iets beter sliep. Ook voor mijn energie was het fijn om niet elk uur te hoeven voeden. Uiteindelijk ging het slapen zo goed overal behalve thuis dat we besloten haar op haar eigen kamer te leggen. Dit was na ongeveer zes maanden en nu slaapt ze veel vaster en beter. Elke baby is anders maar waarschijnlijk had ze iets meer rust nodig ’s nachs. Nu kunnen papa en mama ook beter afstemmen wie de voeding doet. Er staat in principe bij ons altijd wel een flesje afgekolfde melk in de koelkast (in de ochtend kan ik goed kolven) en soms geeft papa die, soms mama en soms geeft mama gewoon live de borst. Dit doen we een beetje op gevoel (of op: ja ik was gisteren, nu mag jij, succes ermee!).

Persoonlijk vind ik borstvoeden dus helemaal geweldig, ook omdat het relatief makkelijk ging de eerste periode. Het is niet altijd makkelijk gebleven en ik kijk nog niet uit naar de eerste tandjes. Hoewel ik het spannend vind om over mijn ervaringen te delen (ik vind zelf de foto’s mooi en niet per sé in your face en ik denk niet dat ik gekke dingen zeg) vond ik het ook heel belangrijk om eens een positief verhaal te delen. Veel vrouwen willen al niet beginnen met borstvoeden om verschillende redenen maar vaak zijn die redenen horrorverhalen van andere vrouwen. Ook wordt er vaak raar advies gegeven waardoor vrouwen ontstekingen krijgen of waardoor de productie zo erg terugloopt dat ze het opgeven. Daar heb ik verder geen oordeel over, iedereen moet doen wat hij of zij wil als het gaat om het voeden en opvoeden van kindjes. Maar misschien draagt een positief erhaal wel bij aan het beeld van een borstvoedende mama. Zonder dat daar meteen een gigantisch ding van wordt gemaakt of met een wijzende vinger. Ik ben blij en trots dat ik het kan en mag doen maar ik weet dat niet iedereen dat wil of kan.

Zoals ik eerder zei ben ik geen lactatiekundige maar ik heb wel een paar tips die ik graag met jullie wil delen.

Tips van een voedende moeder

Pas op met kunstvoeding! Vooral als je melkproductie de eerste weken nog niet is gestabiliseerd. Vaak wordt geadviseerd om op kunstvoeding over te stappen als je productie minder wordt maar dit betekent juist dat het nog minder zal worden. Vooral veel aanleggen en extra kolven helpt. Of plan een consult in met een lactatiekundige bij jou in de buurt. Ik ben absoluut niet tegen kunstvoeding maar hierdoor kan je productie zo erg teruglopen dat mensen stoppen met voeden terwijl dit niet zou hoeven.
Maak een stressvrij momentje van het voeden met je baby. Zodra ik afgeleid op mijn telefoon scroll (ja ik ben ook maar een mens) is mijn baby ook onrustig en afgeleid. Hoe ouder je baby, hoe meer contact en dan stroomt de melk echt wel.
Baby’s drinken effectiever dan je kan kolven. Dit betekent dat je soms 2x kolft voor 1 voeding en dat is normaal.
Voeden hoort zover ik van meerdere lactatiekundigen heb gehoord géén pijn te doen. Natuurlijk kan je kloven krijgen of ontstekingen maar het begint bij het goed aanhappen van je baby. Je kraamhulp of lactatiekundige kan hierbij helpen.
Drink en eet genoeg! Zelf had ik mijn oude gewicht binnen twee weken weer terug en moest ik moeite doen om de goede dingen te eten en te drinken. Nog steeds is dit soms lastig terwijl goede voeding en vooral genoeg drinken echt belangrijk is bij het aanmaken van borstvoeding.
De grootte van je borsten zegt helemaal niets over je productie.
Facebookgroepen over borstvoeding zijn ontzettend fijn en handig voor vragen of informatie.
Het consultatiebureau en/of dokters zijn niet altijd gespecialiseerd in borstvoeding vooral niet als je langer wil voeden, bij vragen consulteer echt een lactatiekundige die wordt vaak (deels) vergoed door je verzekeraar.
Bij de Ikea (in Utrecht in ieder geval) is een geweldige voedruimte beschikbaar. Als ik naar een openbare plek ga vraag ik soms na of ik er kan kolven. Dit kan ook prima in een (stilstaande!) auto maar ik kolf liever niet op een wc. Daar zou ik zelf ook niet graag een bord eten naar binnen werken…
Een fijne voedingsbh is heel belangrijk! Zelf heb ik een paar bh’s van de Hema die ik makkelijk gewoon naar beneden kan duwen maar ik kan de bh’s van Bressy ook erg aanbevelen.
Productie kan een dip krijgen of bijna stoppen. Met niet op gang komen heb ik geen ervaring maar wel met weinig productie na twee keer buikgriep. Blijf volhouden, aanleggen en kolven en je productie keert echt weer terug. Nogmaals, schakel echt een lactatiekundige in voor goede tips of kijk op fora zoals Facebookgroepen of borstvoedingswebsites.

Binnenkort ook een verhaal over het kolven en hoe ik dit heb aangepakt. Wederom vanuit mijn eigen ervaring. Hopelijk vonden jullie het leuk om dit te lezen en had je iets aan dit verhaal. Het helpt de blog erg als je een berichtje achterlaat, artikelen deelt of een like geeft.

Fijne websites met informatie

(let op: advies veranderd met de tijd! Kijk altijd even of het advies van de website nog actueel is)

Nu ben ik benieuwd: waarom heb je in eerste instantie dit artikel aangeklikt? En was het verhaal wat je ervan verwachtte? Waar zou je graag meer over willen weten? Laat het weten in de reacties.